دکتر احمد مجتهد، رئیس پیشین پژوهشکده پولی و بانکی در گفتگو با خبرنگار اگزیم نیوز به امکان سنجی کاهش سودهای بانکی پرداخت. وی تشریح کرد: رضایت مجموعه سیستم بانکی از کاهش مجدد نرخ سود سپرده ها نشان میدهد بانک ها هم تمایلی به سودهای بالا ندارند و اکنون با طیب خاطر در مورد کاهش نرخ سود تصمیم می گیرند.

لزوم هماهنگی همه بانک ها در کاهش سود

مجتهد افزود: نکته مهم در این زمینه هماهنگی بانکها در اجرای تصمیم فوق است و بهتر است همه بانک ها بطور همزمان به این امر اقدام کنند؛ چراکه اگر برخی بانک ها بدلیل مشکلات نقدینگی از این سیاست پیروی نکنند برای سایرین مشکل ایجاد می شود.

موانع کاهش سود سپرده

این مدیر با سابقه بانکی و استاد دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه گفت: وقتی نرخ سود سپرده ها کاهش یابد به تبع آن سود تسهیلات کم می شود؛ حد تعیین شده برای حاشیه سود بانک ها که توسط شورای پول و اعتبار مشخص می شود 4 درصد است که برای سودآوری بانک ها مناسب نیست. بانک ها در صورت حفظ حاشیه سود حاضرند تسهیلات بیشتری با نرخ کمتر ارائه کنند.

رئیس هیات مدیره بانک سامان نرخ سپرده قانونی را از دیگر موارد کاهش سودآوری سیستم بانکی عنوان کرد و گفت: در حالیکه نرخ سپرده قانونی در بعضی کشورها تا 2 درصد کاهش یافته است، نرخ متوسط آن در ایران حدود 11.5 درصد براورد می شود.

مجتهد افزود: بحران های اقتصادی و مطالبات معوق بخشی از دارایی های بانک ها را منجمد و مسدود کرده است. بسیاری از این منابع به املاک و کارخانجات تبدیل شده اند که درآمدزایی مناسبی ندارند و همچنین از چرخه منابع در گردش خارج شده اند.

استاد بازنشسته اقتصاد در دانشگاه علامه طباطبایی تاکید کرد: انجماد دارایی ها و نرخ بالای سپرده قانونی منابع سپرده ای بانک ها را عملاً با 50 درصد انسداد مواجه کرده است. به این ترتیب بانک ها با 50 درصد منابعشان باید به 100 درصد تسهیلات سود پرداخت کنند و این در شرایطی است که هزینه تمام شده منابع بانکی قدرت سودآوری این منابع را کاهش داده است.

گفتنی است بسترسازی برای خروج اقتصاد از رکود می تواند از کاهش سود سپرده ها آغاز شود؛ حلقه اتصال این اقدام با فضای واقعی اقتصاد، کاهش سود تسهیلات است؛ به این معنی که وقتی هزینه پرداختی بانک ها بابت سپرده های بلندمدت کاهش یابد می توانند تسهیلات خود را با نرخ ارزان تری در اختیار تولید و صنعت قرار بدهند و این امر اولین حلقه ی زنجیره خروج از رکود می شود.

همچنین لازم است توجه شود رابطه سیستم بانکی با رشد تولید و خروج از رکود یک رابطه دوسویه است؛ به عبارت دیگر پیگیری اقدامات موازی با کاهش سود در سایر بخش های اقتصادی می تواند به کاهش عمق رکود کمک کند و به این ترتیب جریان بازگشت منابع به بانک ها احیا شود. این زنجیره در حلقه بازپرداخت تسهیلات به رونق منابع سیستم بانکی بدل می شود؛ به این ترتیب اتصال در مسیر مسدود شده سود سپرده تا سود تسهیلات برقرار می شود و خون تازه ای در رگ های اقتصاد به جریان خواهد افتاد.